Các vạch kẻ đường cần biết để không bị phạt oan

Khi tham gia giao thông, ngoài việc tuân thủ theo các tín hiệu biển báo, đèn báo và người chỉ dẫn, bạn còn phải để ý đến vạch kẻ đường. Vạch kẻ đường là một dạng báo hiệu đường bộ, có chức năng hướng dẫn, điều khiển giao thông, giúp thông xe và đảm bảo an toàn.

Có rất nhiều loại vạch kẻ đường khác nhau, với ý nghĩa khác nhau như hình con thoi, mắt võng, xương cá, vạch liền, vạch đứt, vạch nằm ngang và vạch đứng…Hầu hết các vạch kẻ đường là màu trắng, chỉ một số ít là màu vàng. Các loại vạch này có thể dùng độc lập, cũng có thể dùng kết hợp với các biển báo và đèn tín hiệu giao thông. 

Khi bạn gặp một địa điểm vừa có vạch kẻ đường, vừa có biển báo giao thông, bạn cần đi theo sự điều khiển của biển báo giao thông. Tuy nhiên, nếu có cảnh sát giao thông, bạn cần tuân thủ theo các hiệu lệnh từ cảnh sát giao thông. 

Dưới đây là chi tiết ý nghĩa của từng vạch kẻ đường để giúp bạn dễ dàng phân biệt, tránh bị cảnh sát giao thông phạt tiền oan. 

Xem thêm: Tổng hợp tất cả các loại biển báo giao thông đường bộ Việt Nam mới nhất

Các loại vạch kẻ đường phổ biến tại Việt Nam hiện nay

Theo quy chuẩn mới, các loại vạch kẻ đường theo quy chuẩn 41 41:2016/BGTVT có hiệu lực từ ngày 1-11-2016 được quy định như sau: 

Vạch kẻ đường dọc (theo tim đường)

 Vạch dọc liền

Dùng để thông báo cấm các loại xe (cơ giới và thô sơ) không được vượt qua hoặc đè lên vạch đó. Đây là vạch dùng để phân chia tuyến đường thành 2 chiều, phân chia phần đường dành cho xe thô sơ với xe cơ giới.

Vạch dọc liền

Vạch dọc liền kép

Vạch này dùng để tăng thêm sự chú ý cho lái xe và đi đúng theo quy định của vạch dọc liền nhằm đảm bảo tuyệt đối an toàn cho người tham gia giao thông. Vạch này thường xuất hiện ở đoạn đường vòng, nguy hiểm và những đoạn đường thẳng, rộng có thể cho phép xe chạy với tốc độ cao. Lái xe chạy trên đoạn đường có kẻ vạch dọc liền không được vượt ô tô đi trước.

 Vạch dọc đứt 

Vạch dọc đứt dùng để phân chia làn xe cơ giới; phân chia phần đường cho xe thô sơ và xe cơ giới. Ô tô chạy trên đoạn đường có vạch dọc đứt được phép vượt ô tô đi trước. Nhưng ngay sau khi vượt xong phải nhanh chóng di chuyển về lại phần đường của mình.

Vạch ngang đường

 Vạch liền ngang

Vạch liền ngang này có ý nghĩa như biển báo “dừng lại”. Vạch này yêu cầu tất cả các loại xe cơ giới, xe thô sơ phải dừng lại trước vạch và chờ hiệu lệnh của người điều khiển giao thông.

Vạch liền ngang

 Vạch đứt quãng ngang đường

Vạch này dùng để phân chia phần đường dành cho người đi bộ hoặc đi xe đạp (gần chỗ nút giao) sang đường.

Vạch kẻ đường màu trắng

Vạch đơn nét đứt

Vạch đơn nét đứt màu trắng là vạch kẻ đường xuất hiện phổ biến và thường xuyên gặp nhất. Vạch này để phân chia các làn xe cùng chiều. Vạch này cho phép các phương tiện chuyển làn qua vạch khi cần thiết. Khi muốn chuyển làn, các phương tiện phải có tín hiệu xin chuyển làn đường.

Vạch đơn nét đứt

Tốc độ các loại xe được phép lưu thông càng cao, khoảng cách giữa các nét đứt càng dài.

Vạch đơn nét liền trắng

Vạch đơn nét liền màu trắng cũng dùng để phân chia các làn xe cùng chiều. Tuy nhiên, các phương tiện không được phép cho xe chuyển làn, hoặc sử dụng làn xe khác, không được lấn làn hoặc đè lên vạch. Các phương tiện muốn chuyển làn cần phải chờ cho đến khi gặp ngã giao hoặc gặp vạch kẻ đường nét đứt.

Vạch đơn nét liền màu trắng 

Vạch đôi nét liền trắng

Khi xuất hiện hai vạch nét liền trắng chạy song song có nghĩa là  dòng phân cách phương tiện Giao Thông đi ngược chiều, với những đường có 4 làn xe trở lên, xe không được phép đè lên vạch.

Vạch kẻ đường màu vàng

Vạch vàng nét đứt

Vạch màu vàng nét đứt, dạng đơn dùng để phân chia hai làn đường xe chạy ngược chiều nhau, ở những đoạn đường có 2 làn xe trở lên và không có dải phân cách ở giữa. Khi gặp vạch vàng nét đứt, các phương tiện được phép cắt qua sử dụng làn ngược chiều cả hai phía.

Vạch màu vàng nét đứt

Vạch vàng nét liền

Vạch vàng nét liền dạng đơn dùng để phân chia hai chiều xe chạy, đối với đường có 2 hoặc 3 làn xe, không có dải phân cách giữa. Các phương tiện không được phép đè lên vạch, không được lấn làn qua làn bên cạnh hoặc vượt xe khi gặp vạch vàng nét liền.

Vạch vàng nét liền thường xuất hiện trên những đoạn đường không đảm bảo tầm nhìn vượt xe và có nguy cơ tai nạn đối đầu.

Vạch vàng nét liền

Hai vạch vàng song song

Vạch màu vàng song song thường xuất hiện trên những tuyến đường rộng, có từ 4 làn xe trở lên, không có dải phân cách ở giữa. Các phương tiện như ô tô, xe tải di chuyển trên đoạn dường này không được phép lấn làn, không đè lên vạch kẻ. 

Vạch kẻ màu vàng song song thường thấy ở những cung đường không đảm bảo tầm nhìn vượt xe, có nguy cơ xảy ra tai nạn Giao Thông đối đầu.

Hai vạch vàng song song

Vạch vàng song song, một đứt, một liền

Vạch vàng song song một đứt một liền thường dùng để phân chia hai chiều xe chạy cho tuyến đường có từ 2 làn xe trở lên và không có dải phân cách. Vạch này sử dụng ở đoạn đường cần thiết phải cấm xe sử dụng làn ngược chiều theo một hướng xe chạy nhất định.

Những xe chạy trên làn đường tiếp giáp với vạch nét đứt được phép cắt qua, sử dụng làn ngược chiều khi cần thiết. Ngược lại, các xe chạy làn đường tiếp giáp với vạch nét liền không được cắt qua vạch, không được vượt xe.

Vạch vàng song song, một đứt, một liền

Vạch vàng đứt song song

Đoạn đường có 2 vạch vàng đứt song song có nghĩa là tài xế có thể thay đổi hướng xe chạy Theo thời gian cụ thể. Hướng xe chạy ở một thời điểm nào đó có thể được đổi chiều Theo quy định bởi cảnh sát Giao Thông, tín hiệu đèn báo…

Vạch làn đường ưu tiên

Theo đúng tên gọi, vạch này chỉ giới hạn làn đường dành cho một loại xe cơ giới nhất định (vạch nét liền). Các loại xe không thuộc diện ưu tiên không được phép đi vào làn xe này, trừ các trường hợp khẩn cấp.

Loại vạch làn đường ưu tiên thứ hai là vạch nét đứt, là làn đường ưu tiên cho 1 loại xe cơ giới nhất định. Tuy nhiên, khi gặp vạch ưu tiên nét đứt, các xe khác có thể sử dụng làn này, song phải nhường đường cho xe ưu tiên trước.

Các phương tiện ưu tiên có thể chạy đè lên, lấn sang làn đường liền kề nếu làn đường đó không cấm sử dụng loại xe này.

Vạch vàng song song, một đứt, một liền

Đặc biệt, xe trên làn đường dành riêng hoặc ưu tiên có thể cắt qua vạch này khi làn đường bên cạnh không cấm sử dụng loại xe này.

Ngoài ra, khi chuẩn bị tiến vào những đường có nhiều làn xe, người lái có thể quan sát bảng phân làn để biết phương nên đi theo làn nào.

Vạch trắng hình con thoi

Khi gặp vạch trắng hình con thoi tức là bạn sắp đến chỗ có bố trí vạch đi bộ qua đường. Vạch này giúp bạn có sự chuẩn bị giảm tốc độ để nhường cho người đi bộ qua đường.

Vạch trắng hình con thoi

Vạch trắng xương cá chữ V

Vạch trắng xương cá chữ V thường xuất hiện ở những khu vực gần đến các cây cầu vượt. Vạch này gọi là vạch kênh hoá dòng xe, dùng để chia phương tiện thành hai hướng đi. Các phương tiện không được phép lấn vạch, không cắt qua vùng vạch này, trừ những trường hợp khẩn cấp Theo quy định.

Vạch xương cá chữ V

Vạch mắt võng

Vạch mắt võng không được quy định trong quy chuẩn 41 nên không có hiệu lực về luật. Loại vạch này mang tính chất hình ảnh, giúp người đi đường phân biệt rõ hơn, vì đi cùng với vạch mắt võng là mũi tên chỉ dẫn rẽ phải. Vì vậy nếu bạn không rẽ phải mà lại đi thẳng, bạn sẽ bị xử phạt lỗi “không tuân thủ hiệu lệnh của biển báo, vạch kẻ đường”.

Vạch mắt võng

Khi bạn gặp vạch mắt võng, nếu không có ý định rẽ phải, bạn nên xin chuyển làn sớm.

Ngoài ra, vạch mắt võng được sử dụng để báo cho người điều khiển các phương tiện giao thông không được dừng phương tiện trong phạm vị phần mặt đường có bố trí vạch, nhằm tránh ùn tắc giao thông.

Vạch làn chờ rẽ trái

Khi gặp nút giao trên các giao lộ rộng, có nhiều làn xe, có dải phân cách các loại xe, bạn sẽ thấy xuất hiện các vạch đường chờ rẽ trái. 

Vạch làn chờ rẽ trái

Vạch làn chờ rẽ trái dùng để tạo không gian dừng chờ cho các xe rẽ trái, sau khi đã vượt qua vạch dừng xe trên nhánh dẫn của nút Giao Thông có đèn tín hiệu, Tuy nhiên không thể vượt qua nút trong thời gian tín hiệu đèn cho phép rẽ trái. 

Khi hết tín hiệu đèn Giao Thông cho phép rẽ trái nhưng xe vẫn chưa rẽ, và vượt qua vạch dừng xe trên nhánh dẫn, xe vẫn phải dừng lại ở khu vực làn chờ.

Vạch phân làn đường trong khu vực nút giao cùng mức

Không phải tất cả vạch kẻ đường (và biển báo giao thông) mà chúng ta nhìn thấy trên đường đều có trong Quy chuẩn 41. Vì đó là những biển báo, vạch kẻ đường cũ nhưng vẫn chưa được thay thế. Để tránh lãng phí khi ban hành Quy chuẩn 41, Bộ Giao thông vận tải đã xây dựng lộ trình điều chỉnh, thay thế dần những biển không phù hợp, điều đó cho phép, những vạch kẻ đường và biển báo hiệu cũ (theo "Điều lệ báo hiệu giao thông đường bộ" trong Tiêu chuẩn 22 TCN 237-01) có thể còn tồn tại. 

Trên những đoạn đường mới làm, bạn cũng sẽ thấy hầu hết các vạch sơn kẻ đường đều theo quy chuẩn mới. Bạn chỉ cần để ý, nắm vững và thực hiện theo văn bản mới là được.

Dưới đây là những loại vạch kẻ đường phổ biến:

Vạch số 1.6: báo hiệu chuẩn bị đến 

Vạch số 1.1, vạch số 1.11: phân chia dòng xe ngược chiều hay cùng chiều.

 Vạch số 1.8: quy định ranh giới giữa làn xe tăng tốc độ hoặc giảm tốc độ (gọi là làn đường chuyển tốc) với làn xe chính của phần xe chạy, được kẻ ở nơi giao nhau, nhằm dẫn hướng cho xe tách nhập làn an toàn.

Vạch số 1.9: quy định ranh giới làn xe dự trữ để tăng làn xe cho chiều xe có lưu lượng lớn. Trên làn đường này có điều khiển thay đổi hướng xe bằng đèn tín hiệu xanh và đỏ.

 Vạch số 1.11: phân chia dòng phương tiện 2 hướng ngược chiều nhau trên các đường có 2 hoặc 3 làn xe chạy. Lái xe bên vạch đứt quãng được phép đè lên vạch để vượt xe.

Vạch số 1.12: chỉ rõ vị trí mà lái xe phải dừng lại khi có tín hiệu đèn đỏ, hoặc biển báo số 122 "STOP".

 Vạch số 1.13: chỉ rõ vị trí mà lái xe phải dừng để nhường cho các phương tiện khác ở phần đường ưu tiên.

 Vạch số 1.14: Vạch "Sọc ngựa vằn" dùng để quy định nơi người đi bộ qua đường bao gồm các vạch song song với trục tim đường màu trắng. 

 Vạch số 1.15: Xác định vị trí dành cho xe đạp đi cắt ngang qua đường đi của xe cơ giới. Ở nơi đường giao nhau không có người, tín hiệu điều khiển giao thông thì xe đạp phải nhường đường cho phương tiện cơ giới chạy trên đường cắt ngang đường xe đạp.

 Vạch 1.16.1: xác định đảo phân chia dòng phương tiện ngược chiều nhau.

 Vạch 1.16.2: xác định đảo phân chia dòng phương tiện theo cùng một hướng.

 Vạch 1.16.3: xác định đảo nhập dòng phương tiện

 Vạch số 1.17: quy định vị trí dừng xe của các phương tiện vận tải hành khách công cộng chạy theo tuyến quy định hoặc nơi tập kết của xe buýt.

 Vạch số 1.18: chỉ dẫn hướng đi cho phép của từng làn xe ở nơi giao nhau. Vạch này vẽ trước nơi giao nhau ở từng làn riêng, buộc lái xe phải tuân theo mũi tên chỉ hướng đi.

 Vạch số 1.19: xác định sắp đến gần đoạn đường bị thu hẹp phần đường xe chạy, số làn xe theo hướng mũi tên bị giảm và lái xe phải từ từ chuyển làn đi theo mũi tên.

 Vạch số 1.20: xác định khoảng cách còn 2m - 25m đến vạch 1.13 và biển số 208 “Giao nhau với đường ưu tiên”.

 Vạch số 1.21: Vạch này là chữ "STOP" (Dừng lại) xác định gần đến vị trí dừng lại vạch số 1.12 và biển số 122  “Dừng  lại”. Vạch số 1.21 cách vạch dừng xe từ 2 đến 25m.

 Vạch số 1.22: Là số hiệu của đường, được kẻ trên đường quốc lộ, và kẻ trực tiếp trên mặt đường phần xe chạy. 

 Vạch số 1.23: dùng để quy định làn xe dành cho ôtô khách chạy theo tuyến quy định, kẻ trực tiếp trên làn xe dành riêng. 

 Phân biệt giữa lỗi không tuân thủ vạch kẻ đường và lỗi sai làn đường

 Ở các thành phố lớn, rất nhiều người dân không phân biệt được lỗi đi sai làn đường và không tuân thủ vạch kẻ đường nên bị cảnh sát giao thông phạt tiền. Thực tế, hai lỗi này rất dễ bị nhầm lẫn với nhau. Do vậy, việc hiểu rõ làn đường và vạch kẻ đường rất quan trọng khi tham gia giao thông. 

 Làn đường là gì?

 Theo điều 3 Quy chuẩn 41/2016/BGTVT quy định: Làn đường là một phần của đường xe chạy được chia theo chiều dọc của đường, có đủ bề rộng cho xe chạy an toàn. Một phần đường xe chạy có thể có một hoặc nhiều làn đường.

 Trên mặt đường được phân chia thành nhiều làn và được phân biệt bằng vạch kẻ đường. Mỗi làn đường chỉ dành cho 1 số loại phương tiện giao thông nhất định đi trên đó. Ví dụ: Làn dành riêng cho ô tô con, làn dành riêng cho ô tô tải, làn dành riêng cho xe máy… Và điều quan trọng nhất là người tham gia giao thông hiểu được các biển báo phân làn như các biển R.412 a,b,c,d…

Lỗi sai làn đường là gì?

 Khi người điều khiển xe ô tô đi vào làn đường dành cho xe mô tô, xe máy hoặc ngược lại, người điều khiển xe mô tô, xe máy đi vào làn đường dành cho xe ô tô, được xác định là lỗi “sai làn đường” và khi đó sẽ bị xử phạt lỗi sai làn đường theo Nghị định 46/2016/NĐ-CP.

Khi di chuyển không đúng với làn đường quy định được gọi là lỗi “sai làn đường”. Ví dụ: ô tô đi vào làn đường của xe máy hoặc ngược lại người điều khiển xe máy đi vào làn đường dành cho ô tô...

 Hiện nay, phổ biến nhất là lỗi đi sai làn đường tại nơi có biển báo “Làn đường dành riêng cho từng loại xe” - biển R.412 (a, b, c, d, e, f, g, h) và “Biển gộp làn đường theo phương tiện” - biển R.415. Theo Nghị định 46/2016/NĐ-CP, người điều khiển phương tiện đi sai làn đường sẽ bị xử phạt theo các mức sau tùy vào loại phương tiện:  

 Với xe ô tô, mức phạt 800.000 đồng - 1,2 triệu đồng và tước GPLX từ 01 - 03 tháng

 Với xe máy, mức phạt 300.000 - 400.000 đồng và tước GPLX từ 02 - 04 tháng (nếu gây tai nạn giao thông)

 Với máy kéo, xe máy chuyên dụng, mức phạt 200.000 - 400.000 đồng và tước GPLX từ 02 - 04 tháng (nếu gây tai nạn giao thông)

 Với xe đạp, xe đạp máy, xe thô sơ khác, mức phạt 50.000 - 60.000 đồng

 Vạch kẻ đường là gì? 

Vạch kẻ đường là một dạng báo hiệu, có thể dùng độc lập hoặc kết hợp với các loại biển báo, đèn tín hiệu để hướng dẫn, điều khiển giao thông nhằm đảm bảo an toàn và khả năng lưu thông xe. 

Có nhiều loại vạch kẻ đường, có thể phân loại dựa vào vị trí sử dụng (vạch trên mặt bằng và vạch đứng), dựa vào hình dáng, kiểu (vạch kẻ liền và vạch kẻ đứt khúc)…

 Lỗi đi sai vạch kẻ đường là gì?

Lỗi đi sai vạch kẻ đường hay còn gọi là lỗi không chấp hành hiệu lệnh hoặc chỉ dẫn của biển báo hiệu, vạch kẻ đường. Lỗi này thường xảy ra ở những nơi có đường giao nhau có đặt biển báo hiệu “Hướng đi trên mỗi làn đường phải theo” kết hợp với vạch mũi tên chỉ hướng đi trên mặt đường. 

 Lỗi đè vạch liền màu trắng, lỗi đè lên vạch kẻ đường được quy chung thành lỗi đi sai vạch kẻ đường, không chấp hành theo vạch kẻ đường khi tham gia giao thông. Người vi phạm lỗi này sẽ bị phạt từ 100 - 200 ngàn đồng theo quy định của Nghị định 100/2019/NĐ- CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt.

Nếu người điều khiển phương tiện muốn rẽ trái nhưng lại đi vào làn đường có mũi tên đi thẳng hoặc dừng đèn đỏ trên khu vực có kẻ ô chéo, được gọi là lỗi “không chấp hành hiệu lệnh, chỉ dẫn của biển báo hiệu, vạch kẻ đường”. 

Ví dụ: Tại khu vực giao nhau, theo biển báo và vạch kẻ đường, phương tiện không nhập đúng làn đường theo hướng đi bắt buộc, xe rẽ trái tại làn đi thẳng, xe đi thẳng ở làn rẽ phải, xe ở làn rẽ phải lại đi thẳng,...

Những lưu ý khác 

Thứ tự ưu tiên chấp hành hệ thống báo hiệu đường bộ: Đèn tín hiệu, biển báo hiệu, vạch kẻ đường.

Trường hợp có vạch mắt võng nhưng không có biển phụ "đèn đỏ được phép rẽ phải" hoặc không bật xanh đèn phụ mũi tên rẽ phải thì người đi đường phải dừng lại trên vạch mắt võng này. Vì theo quy định, đèn tín hiệu có hiệu lực cao hơn vạch kẻ đường nên "vạch cấm dừng" mà "đèn cấm đi" thì người lái xe vẫn phải dừng theo đèn.

Trường hợp vạch kẻ phân cách các làn theo hướng đi là vạch liền, các phương tiện phải chuyển làn để di chuyển theo hướng định đi trước khi vào khu vực đó và không được đè vạch.

Nếu vạch kẻ là vạch nét đứt, các phương tiện được chuyển sang các làn theo hướng di chuyển khác nhưng phải chuyển xong trước khi tới vạch dừng xe.

 Mức phạt lỗi vi phạm vạch kẻ đường đối với người điều khiển ô tô từ 100.000 - 200.000 đồng, với người điều khiển xe máy là từ 60.000 - 80.000 đồng.

 Tổng kết

Hi vọng những thông tin về vạch kẻ đường và những lỗi vi phạm chỉ ra trên đây sẽ giúp bạn tránh các lỗi không đáng có khi tham gia giao thông.

Carmudi Vietnam là website hàng đầu trong việc cung cấp thông tin và trao đổi mua bán ô tô đáng tin cậy nhất tại Việt Nam!