Nguy hiểm khi lốp xe mòn không đều

Lốp xe là bộ phận duy nhất tiếp xúc trực tiếp với mặt đường, lại phải chịu tác động cùng một lúc của nhiều loại lực như trọng lực xe, lực ma sát, lực ly tâm khi di chuyển nên chắc chắn sẽ bị mòn đi theo thời gian. Nếu bản thân lốp xe đang có một sai lệch nào đó, hoặc vấn đề nằm ở các bộ phận liên kết như hệ thống treo, hệ thống lái thì sẽ làm cho mặt lốp không mòn đều như nhau mà sẽ có một phần nào đó bị mòn hơn những chỗ còn lại trên lốp xe.

Nếu không kiểm tra và sửa chữa kịp thời hiện tượng lốp mòn không đều này, theo thời gian vết mòn sẽ ngày càng sâu gây nguy cơ rách và nổ lốp, làm nguy hiểm cho người lái. Theo các chuyên gia của các hãng lốp xe thì sau đây là một số trường hợp lốp mòn không đều thường gặp:

1. Mòn chính giữa

Lốp xe có dạng vành khăn, tiết diện ống tròn nên khi bơm căng, phần giữa lốp sẽ lồi ra và tiếp xúc với mặt đường nhiều nhất, cũng chịu lực nhiều nhất nên dẫn tới mòn. Tài xế nên thường kiểm tra xem áp suất lốp có quá căng không. Có thể kiểm tra áp suất lốp ở miếng dán trên thành cửa, trong sách hướng dẫn hoặc phía sau cửa nắp bình xăng.

2. Mòn hai bên

Trái ngược với mòn chính giữa là mòn hai bên, đó là khi lốp xe bơm quá non, không đủ hơi dẫn đến bánh bị bẹp, hơi trong bánh xe dồn sang hai bên khiến hai bên này tiếp xúc với mặt đường nhiều hơn, chịu lực cao hơn dẫn đến mòn nhanh hơn, dù phần chính giữa lốp xe vẫn còn mới.

3. Mòn mép trong

Khoảng cách giữa hai lốp xe quay vào bên trong gọi là độ chụm và quay ra ngoài gọi là độ choãi. Bánh xe bị mòn mép trong có nguyên do là vì độ chụm bánh xe chưa chuẩn, cần được chỉnh lại.

Góc chụm ban đầu được nhà sản xuất thiết kế để bù trừ sự thay đổi của góc bánh xe, giúp duy trì trạng thái lăn phẳng ổn định. Trong quá trình di chuyển, có nhiều nguyên nhân như tốc độ hoặc địa hình mà độ chụm bánh xe bị sai lệch, dẫn tới bánh mòn không đều.

Sai sót này có thể sửa chữa bằng mắt thường, tài xế có thể quan sát độ chụm bằng mắt nhưng để căn chỉnh chính xác có thể mang ô tô tới gara để được cân bằng động bằng loại máy chuyên dụng.

Bên cạnh mòn cả vạt mép, còn có thể mòn dạng lông chim, cũng do nguyên nhân sai góc chụm. Mòn lông chim là từng mảng mòn trên lốp có hình như lông chim hoặc như chiếc lá.

4. Mòn lệch một bên

Cũng tương tự như mòn mép nhưng mòn lệch một bên thường rộng hơn, và có thể ở bên trong hoặc bên ngoài. Nguyên nhân lệch một bên thường do góc camber bị sai lệch. Góc camber là góc tạo ra giữa phương của lốp và phương thẳng đứng.

Khi lốp nghiêng vào trong nhiều, phần bên trong sẽ tiếp xúc với mặt đường nhiều hơn nên mòn hơn. Trước đây góc camber có thể được chỉnh hơi nghiêng vào trong để giữ trạng thái ổn định và cân bằng cho xe nhưng hiện nay cơ cấu treo và lái ổn định nên có thể để lốp thẳng đứng. 

5. Mòn hình chén

Mòn hình chén là mòn từng mảng trên mặt lốp với bề rộng như cái cốc, chén; thường xảy ra khi vành xe không cân, trọng tâm bánh xe không rơi vào giữa trục, nên lốp xe bị mòn khi lăn bánh, hệ thống treo sẽ gây từng nhịp tác dụng lực khác nhau lên mặt lốp chứ không đều ở mọi vị trí.

6. Mòn từng vệt

Mòn từng vệt là dấu hiệu của xe từng bị lết bánh do phanh gấp và ABS không hoạt động hoặc xe không có ABS, khiến một phần mặt lốp bị cháy trên đường. Ngoài ra còn có các nguyên nhân khác như xe đỗ trong thời gian dài không di chuyển, một phần lốp chịu lực lâu nên mòn.

7. Mòn chéo

Vết mòn không đều lệch góc so với hoa lốp của bánh sau trên xe truyền động cầu trước do sai góc chụm, vết mòn đệm càng sâu. Xe không thường xuyên được đảo lốp hoặc chở nặng ở phía sau cũng có thể gây nên hiện tượng này.

Khi phát hiện ra bất cứ loại mòn không đều nào trong những kiểu ở trên, tài xế nên đưa xe tới xưởng dịch vụ uy tín để được kiểm tra bằng các dụng cụ chuyên nghiệp. Tài xế cũng cần nhớ lịch bảo dưỡng, đảo lốp đúng thời hạn và thay lốp khi cần thiết để đảm bảo hành trình an toàn nhất.

Carmudi Việt Nam