Hệ thống cân bằng điện tử ESP trên ô tô có tác dụng gì?
Hệ thống cân bằng điện tử ESPgiúp xe hạn chế bị trượt trên đường trơn, đường sỏi đá hoặc giúp xe lấy lại cân bằng khi bạn “lỡ” thao tác đánh dư tay lái một cách đột ngột. ESP sẽ can thiệp và tự động chuyển hướng đi của xe giúp nó trở lại trạng thái ổn định.
Cấu tạo
Do được phát triển trên “nền” ABS và EBD nên ESP ngoài viêc sử dụng các cảm biến của 2 hệ thống “con” nó còn có khả năng can thiệp vào bướm ga, hộp số để tăng hoặc giảm công suất máy. Do có vai trò lớn nên ESP cũng được cấu tạo phức tạp hơn bên cạnh các hệ thống đã có sẵn như bộ xử lý ECU, cảm biến tốc độ xe, cảm biến tốc độ mỗi bánh xe.
Cảm biến bướm ga: Nhận diện vị trí bướm ga để can thiệp vào việc đóng hoặc mở
Cảm biến áp lực phanh: can thiệp vào hệ thống dầu để tăng giảm áp lực
Cảm biến góc lái: đo góc đánh tay lái và so sánh nó với hướng di chuyển của xe.
Cảm biến chân ga: nếu tài xế đạp quá ga so với góc lái, ESP sẽ can thiệp để xe được cân bằng
Cảm biến gia tốc và tỷ lệ lệch ngang thân xe: Nếu bạn vào cua quá nhanh hoặc đánh lái đột ngột làm xe mất kiểm soát, cảm biến gia tốc ngang có trách nhiệm chuyển thông tin này về cho ECU xử lý
Nguyên lý hoạt động
ECU điều khiển sẽ đươc nhà sản xuất cài mặc định các thông số về độ trượt ngang của xe, tốc độ, góc đánh vô lăng, áp lực phanh và công suất máy, nếu ECU nhận được các thông tin vượt quá con số mặc định, ESP sẽ can thiệp ngay lập tức để xe lấy lại ổn định qua sự điều chỉnh bướm ga, công suất máy và áp lực phanh. Ví dụ, bạn vào cua nhưng đường quá trơn trượt hoặc bạn đánh lái quá tay, lúc này cảm biến gia tốc ngang, cảm biến góc lái sẽ nhận diện tình huống xe sắp bị trượt (rơi vào tình trạng dư lái hoặc thiếu lái) và báo tín hiệu về cho ECU, tại đây máy tính trung tâm sẽ ra lệnh hệ thống EBD phanh giảm tốc cả 4 bánh hoặc từng bánh riêng lẻ ở cầu trước và sau để xe lấy lại cân bằng. Nếu tình huống được báo nghiêm trọng hơn, lúc này ESP sẽ “ra tay” để ngắt bướm ga, giảm công suất động cơ hoặc thay đổi thời gian đánh lửa trong bugi để giảm mô-men xoắn. Hệ thống ESP hiện nay đã được nâng cấp để có thể can thiệp vào cả hộp số khi cần thiết.
Giả sử trong tình huống lái xe đổ đèo, xe đang hãm bằng động cơ nhưng độ dốc lớn và tài xế sử dụng sai cấp số, khiến xe dễ bị mất kiểm soát. ESP sẽ nhận diện được trước điều này và lập tức can thiệp để tănghặc giảm cấp số để bánh lấy lại độ bám và xe giữa được cân bằng. Nên trong một số trường hợp bạn không thể nhận ra được ESP đang hoạt động để hỗ trợ xe.
Khi người lái thao tác sai thì ESP là bộ phận chỉnh lại các thông số sai lệch, cho xe lấy lại cân bằng. Vì vậy có thể xem ESP như một người “thầy” sữa các lỗi mà tài xế mắc phải. Đây cũng là hệ thống nhận diện trước các mỗi nguy hiểm và hoạt động đồng thời cùng với ABS, EBD để hỗ trợ đưa xe thoát khỏi tình huống khẩn cấp một cách an toàn.