Động cơ diesel trên ô tô sắp bị “tuyệt chủng”?

Theo thống kê, Châu Âu từng có hơn một nửa số phương tiện giao thông sử dụng động cơ diesel - thủ phạm chính gây ra ô nhiễm đô thị khi sản sinh khoảng 40% lượng khí thải NOx (nitrogen oxit). Mặc dù là loại nguyên liệu hiệu quả hơn và phát thải CO2 thấp hơn, nhưng lượng NOx do dầu diesel sinh ra lại cao gấp nhiều lần so với xăng, đủ để gây ra các vấn đề về hô hấp, tim mạch và các tình trạng sức khỏe khác. Theo ước tính của Ủy ban EU, mỗi năm có hơn 400.000 người tử vong sớm do ô nhiễm không khí và khí thải NOx gây ra tại khu vực này.

Giữa lúc người tiêu dùng đang ngày càng lo ngại về vấn đề phát thải và ô nhiễm môi trường, nhất là sau vụ bê bối gian lận khí thải liên quan đến động cơ diesel của tập đoàn Volkswagen vào năm 2015, Liên minh Châu Âu và nhiều quốc gia khác đã liên tục thắt chặt các quy định về khí thải xe hơi, kêu gọi các nhà sản xuất ôtô giảm lượng phát thải CO2 xuống dưới 66g/km vào năm 2030.Động thái này đã nhận được những lời chỉ trích từ Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô châu Âu vì cho rằng quá khắt khe.Hiện nhiều nhà sản xuất lớn như Volvo hay Fiat Chrysler Automobiles đã vạch ra kế hoạch loại bỏ dần động cơ đốt trong, đồng thời phát triển những mẫu xe xanh và sạch hơn để thay thế. Volvo cho biết V60 sẽ là mẫu xe cuối cùng có tùy chọn động cơ diesel được tung ra thị trường, đồng thời cam kết giảm lượng phát thải bằng việc ngừng sản xuất động cơ dầu có dung tích lớn hơn 2.0 lít. Trong khi đó, Fiat tuyên bố sẽ ngừng bán các mẫu xe máy dầu từ năm 2022. Volkswagen thì đặt ra mục tiêu điện hóa ít nhất 50% số xe trong danh mục sản phẩm của mình từ nay cho tới năm 2025, với khoảng 80 mẫu xe.

Tuy nhiên, cũng có không ít các ông lớn như Mercedes-Benz hay Jaguar Land Rover lại đưa ra ý kiến bênh vực, cho rằng động cơ dầu có vai trò quan trọng trong việc chống lại hiện tượng nóng lên toàn cầu do lượng CO2 sản sinh ra thấp hơn so với động cơ xăng. Theo Ralf Speth, Giám đốc điều hành của Jaguar Land Rover, công nghệ diesel thế hệ mới nhất với bộ lọc cải tiến có thể giúp loại bỏ một số chất gây ô nhiễm có trong khí thải ôtô, đây là một bước tiến lớn để phát huy hiện suất và lợi thế tiết kiệm nhiên liệu vốn có của dầu diesel, và là giải pháp tốt hơn cho môi trường khi so sánh với các động cơ xăng cùng dung tích. Với quan điểm này, nhiều hãng cho rằng động cơ diesel cần phải được duy trì.Hiên nay, các mẫu xe sử dụng động cơ diesel đang bị bao vây bởi hàng loạt lệnh cấm. Chính phủ Đức vừa thông qua đạo luật cho phép các thành phố lớn chủ động cấm xe động cơ dầu đời cũ lưu thông vào những ngày nhất định trong tuần, điển hình là thành phố Hamburg đã đưa ra sắc lệnh cấm xe động cơ dầu chuẩn Euro 5 hoặc cũ hơn lưu thông trên một số tuyến đường chính kể từ ngày 31-5. Chính phủ Anh cũng đã lên kế hoạch cấm hoàn toàn các mẫu xe có động cơ đốt trong không tích hợp mô tơ điện hybrid kể từ năm 2040, khi mà thuế ôtô đối với xe diesel dù có tăng nhưng vẫn không đáp ứng được các tiêu chuẩn mới về khí thải tại quốc gia này.